لەو ڕۆژانە سەردانی لقی بانکێكم کرد، كارمەندێكی کچی هەولێری بەتەنیشتمدا تێپەڕی، کرێکارێکی بەنگلادیشی بەرەو ڕووی هات، پێی گۆت “بیلال ئەمن ئیش لە تو هەیە”. دەبی هۆکاری بەکارهێنانی ئەو شێوازە نادروستە چ بیت؟ چونكە ئەوە نە كوردیی شێوەزاری هەولێرێیە نە زمانی بەنگلادیشییە.
دەبی ئەو كچە وا بزانی بە زمانەكی دی قسەی لۆ غەریبەكی کردییە هەتا تێی بگات؟ ئەوە ئیشەكی باشە یان خراپ؟
بە لۆچوونی خۆی، دەبی ئیشەكی باشی لەگەر غەریبەك كردبی کە خەریكە فێری زمانی کوردی دەبیت.
بەس ڕاستییەكەی ئەوەیە بەو غەریبە دەرێت ئەوە كوردییەكی دروستە ئەتو قسەی پێ دەكەی، یان لەبەر خاترگرتن ئەوهای پیشان دەدەی كە ئەتوش لە ئاستی ئەو دای و زمانی كوردی نازانی.
ئەوە لەو ڕووەی کەوا کەسێکی غەریبت لە خۆت ڕازی كرد، ئەدی بە خۆت؟ لە خۆت ڕازی بەو کوردییە خراپە قسە دەكەی؟
ئەو غەریبە جارێ فێری کوردی نەبووە، لۆ وات پیشان دا كە ئەتوش وەكی وی و فێری کوردی نەبووی؟
لە كاتەكدا پێویست بوو هەڵەکەی لۆ ڕاست بكەیەوە، لۆ ئەوەی لە داهاتوودا وەكی قسەی بە كوردی کردەوە، دروستتر قسە بكات و فێری زمانەكەی بیت. ئەو زمانە سەرچاوەی بژێویی بەنگلادیشییەكان و كرێكار و كارمەندە بیانییەكانی دیكەی كوردستانە، تەنانەت دەبی زمانی پەنابەر، ئاوارە و ئەو میوانانەش بیت كە بڕیاریان دایە لێرە بژین و ئیش بكەن و خێزان و منداڵ دروست بكەن.
هەڵەی گەورەتریش ئەوەیە، دووپاتكردنەوەی ڕستە و بڕگە و وشەی بنزاری هەولێرێی غەریبە و بیانییەكان لە لایەن خەركی هەولێرێوە، ڕەنگە ببتە هۆی شێواندنی ئەو بنزارە خاوێنەی سەتان سارە دروست بووە، بە تایبەتی كە هەولێر بەردەوام بەرەو فرەوانبوونی زیاترە و تازە وەكی جاران گچكە نابتەوە، ڕۆژ بەڕۆژ بێگانەی زیاتری لۆ دێت، كەم نابنەوە.
لۆیێ گرینگە ئەو نەریتی كولتوور شلیەی لە هەولێرێ هەیە، بیگۆڕین. ئێستە و پێشتریش ئەو كولتوور شلیە لە شارەكانی دیكەی كوردستانێ هەستی پێ نەكرایە، لۆ نموونە نە لە دهۆك و نە لە سلێمانی، خەرك بنزاری خۆیان لۆ خاتری میوان و بێگانەك ناگۆڕن.
کرێکاری ماڵ لە سلێمانی یان لە دهۆك، دەبنە خەرکی ئەو شارانە، بە بنزارە ڕاستەكەی وان قسە دەکەن، لۆ؟ چونکە ناچار دەکرێن فێر بن، هەمووان بە زمانە ڕاستەکەی خۆیان قسەیان لەگەر دەکەن، نەوەک بەو زمانە خەرەتەی ڕۆژانە لە هەولێرێ، لە نێوان هەولێرییەك و بیانییەك دەیبیستین.
وەختیتی، هەولێری ئەو نەریتەیان بگۆڕن، کە دەبتە هۆی شلیی کولتووری. نەك لەگەر بەنگلادیشییەك، لەگەر كرێكارەكی عەرەبیش، با ناچار بیت فێری زمانی كوردی و بنزاری هەولێرێ بیت، تەنانەت پێویست نییە هەولێرییەك بنزاری خۆی واز لێ بینی و بچتە سەر بنزاری كوردەكی ڕۆژئاوا و باكور، یان بادینانی و سلێمانییەك.
بەو كولتوور شلیە، دەتاوێیەوە لەناو كولتووری ئەوانەی بەتوندی دەست بەلاسكی بنزاری خۆیانەوە دەگرن و كولتوور ڕەقن.
